Chuyện Cuộc Sống tuần này tiếp tục lên sóng chia sẻ với những câu chuyện: Phát triển kỹ năng tài chính ở người trẻ, Hành trình và rèn luyện kỹ năng ra quyết định, Dung hòa khi vợ chồng chênh lệch thu nhập.
Phát triển kỹ năng tài chính ở người trẻ
Kỹ năng tài chính là một trong những yếu tố quan trọng giúp mỗi người làm chủ cuộc sống và đạt được những mục tiêu đề ra một cách dễ dàng hơn, nhất là ở những người trẻ. Từ việc quản lý chi tiêu, tiết kiệm đến đầu tư thông minh, kỹ năng tài chính không chỉ giúp chúng ta ổn định về mặt kinh tế mà còn mang lại sự tự tin và an tâm. Vậy làm thế nào để người trẻ phát triển kỹ năng tài chính trong cuộc sống hàng ngày?
Em Nguyễn Hoàng Phúc (tỉnh Vĩnh Long) chia sẻ: “Trước đây mình chi tiêu vượt quá thu nhập mà không có kế hoạch cụ thể. Sau này, mình chú ý tìm hiểu về quản lý tài chính cá nhân và lập kế hoạch ngân sách, tiết kiệm 20% thu nhập cho việc học tập và phát triển bản thân. Mình cũng rèn luyện thói quen theo dõi chi tiêu bằng ứng dụng trên điện thoại. Nhờ vậy, mình có được khoản ngân sách để đóng học phí và tập kinh doanh nhỏ. Qua đó, mình cảm thấy an tâm và tự tin hơn cho tương lai của mình”.
Phát triển kỹ năng tài chính không đòi hỏi chúng ta phải là chuyên gia. Những thói quen đơn giản như ghi chép chi tiêu, đặt mục tiêu tiết kiệm hay tìm hiểu về các sản phẩm đầu tư cơ bản đều có thể giúp chúng ta quản lý tài chính tốt hơn. Quan trọng là bắt đầu từ những bước nhỏ và duy trì thói quen.
Ông Nguyễn Nam Hòa Lợi – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (MAS) chia sẻ: “Để phát triển kỹ năng tài chính, bạn cần rèn luyện tính kỷ luật và sự kiên nhẫn. Một mẹo nhỏ là hãy đặt ra mục tiêu cụ thể cho mình, chẳng hạn như một chuyến du lịch hay mua nhà. Ngoài ra, bạn nên cân nhắc hạn chế sử dụng thẻ tín dụng khi không cần thiết vì nó dễ dẫn đến chi tiêu quá mức. Tôi thường khuyến nghị mọi người đọc sách, tìm hiểu thêm về tài chính hoặc tham gia các hội thảo để nâng cao kiến thức. Khi bạn hiểu rõ về tình hình tài chính của mình và cách quản lý nó, bạn sẽ kiểm soát tốt hơn”.
Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Hạnh My – Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng đưa ra lời khuyên: “Các bạn nên lập một sổ chi tiêu và biết cách hoạch định tài chính ngay từ đầu tháng. Ví dụ, mình có thể chia ra tùy theo ngân sách của mình với 50% ngân sách là những nhu cầu thiết yếu như là: ăn uống, nhà ở, đi lại,… còn lại 30% ngân sách mình sẽ dành cho việc tiết kiệm cũng như là dự phòng và 20% ngân sách thì mình sẽ sử dụng để phát triển bản thân và đầu tư lâu dài”.
Phát triển kỹ năng tài chính là một hành trình dài nhưng mang lại giá trị lớn. Từ việc lập ngân sách, tiết kiệm đến tìm hiểu về đầu tư, mỗi bước nhỏ đều giúp chúng ta tiến gần hơn đến tự do tài chính và một cuộc sống ổn định. Đừng để việc thiếu kỹ năng quản lý tài chính tạo ra áp lực ảnh hưởng đến bản thân và những người xung quanh. Thực chất, kỹ năng tài chính không hề phức tạp, đó là những lựa chọn trong cuộc sống hàng ngày: lập kế hoạch chi tiêu hợp lý, duy trì thói quen tiết kiệm và không ngừng học hỏi. Khi làm chủ được tài chính, chúng ta sẽ sống tự tin và ý nghĩa hơn.
Hành trình và rèn luyện kỹ năng ra quyết định
Kỹ năng ra quyết định đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của mỗi người. Một quyết định đúng đắng có thể mở ra cơ hội mới, trong khi một lựa chọn vội vàng có thể dẫn đến những hệ quả không mong muốn. Vậy làm thế nào để hình thành và rèn luyện kỹ năng ra quyết định một cách hiệu quả?
Anh Nguyễn Hoàng Trọng Hiếu – Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất Thương Mại và Xuất Nhập khẩu HDN Fresh (TP.HCM) chia sẻ: “Khi thành lập công ty HDN Fresh, mình đối mặt với rất nhiều áp lực của tuổi trẻ và thiếu kinh nghiệm. Nguồn vốn hạn hẹp nhưng mình lại mong muốn đưa sản phẩm Việt Nam ra thị trường quốc tế. Song song đó, mình luôn trau dồi kỹ năng ra quyết định ngay từ những ngày đầu. Mình rèn luyện tính quyết đoán bằng cách xây dựng đội ngũ, tìm kiếm nguồn tài chính và không ngừng phát triển bản thân, để đưa sản phẩm Việt Nam đến tay người tiêu dùng trong và ngoài nước”.
Thạc sĩ Nguyễn Văn San – Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng chia sẻ: “Khả năng ra quyết định một cách chính xác đóng vai trò quan trọng cho sự thành công trong cuộc đời của chúng ta. Khi mà chúng ta có những nhận định đúng và dứt khoát khi đưa ra quyết định thì chúng ta cũng có thể nắm lấy được cơ hội sớm nhất và nhanh nhất”.
Kỹ năng ra quyết định không chỉ dựa vào trực giác mà còn cần một cách tiếp cận có hệ thống. Để đưa ra quyết định đúng đắn, chúng ta cần xác định rõ mục tiêu, thu thập thông tin, đánh giá ưu và nhược điểm, đồng thời cân nhắc các rủi ro. Một yếu tố quan trọng khác là học cách kiểm soát cảm xúc vì sự lo lắng hay áp lực có thể dẫn đến những quyết định thiếu sáng suốt. Ngoài ra, môi trường xung quanh như sự tư vấn từ người thân, bạn bè cũng đóng vai trò rất quan trọng.
Thạc sĩ Trần Hải Nguyên – Chuyên gia Kỹ năng sống đưa ra lời khuyên: “Để ra được một quyết định đúng đắn, điều đầu tiên chúng ta cần hiểu rõ là vấn đề mình đang quyết định là gì, và mục tiêu của quyết định đó hướng đến đâu. Một quyết định đúng đắn phải mang lại lợi ích cho tập thể trước, rồi mới đến lợi ích cá nhân”.
Thạc sĩ Nguyễn Văn San – Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng phân tích: “Tâm lý con người thường bị chi phối bởi nhiều yếu tố. Sự sợ hãi có thể khiến chúng ta chậm ra quyết định hoặc chọn phương án an toàn dù không tối ưu. Tính bảo thủ cũng khiến chúng ta tin rằng mình luôn đúng, dẫn đến quyết định chủ quan mà không tham khảo ý kiến trái chiều. Ngoài ra, tiếp nhận quá nhiều thông tin đôi khi gây rối loạn, khiến chúng ta bối rối và không dám đưa ra quyết định”.
Để rèn luyện kỹ năng ra quyết định hãy bắt đầu từ những việc nhỏ như lựa chọn hoạt động hàng ngày hoặc quản lý thời gian. Ví dụ, bạn có thể quyết định dành 30 phút mỗi ngày để học một kỹ năng mới hoặc từ chối những lời mời không cần thiết. Quan trọng là phải kiên nhẫn và nhất quán, bởi kỹ năng này cần thời gian để phát triển.
Kỹ năng ra quyết định không chỉ giúp chúng ta đạt được mục tiêu cá nhân mà còn xây dựng sự tự tin và trách nhiệm với bản thân. Khi rèn luyện tốt, nó sẽ trở thành công cụ đắc lực để vượt qua những thử thách trong cuộc sống. Một quyết định đúng đáng hôm nay có thể dẫn chúng ta đến một tương lai tốt đẹp hơn.
Dung hòa khi vợ chồng chênh lệch thu nhập
Trong hôn nhân, tình yêu là nền tảng, nhưng thực tế cuộc sống lại chịu ảnh hưởng rất lớn từ kinh tế. Khi thu nhập giữa vợ và chồng có sự chênh lệch đáng kể, rất dễ nảy sinh cảm giác tự ti hoặc mặc cảm. Người kiếm ít có thể thấy mình thua kém, còn người kiếm nhiều đôi khi lại vô tình mang tâm lý gánh vác. Những sự so sánh, dù là vô tình hay hữu ý cũng đủ khiến mối quan hệ trở nên nặng nề và xa cách.
Anh T.T.P (TP.HCM) chia sẻ: “Trước đây tôi thấy mình ổn, nhưng từ khi vợ làm lương cao hơn, tôi bắt đầu thấy áp lực. Mỗi lần có chuyện chi tiêu, tôi lại bị đem ra so sánh”.
Chị N.T.T.V (TP.HCM) chia sẻ: “Chồng kiếm tiền nhiều hơn nên đôi khi ảnh muốn mọi thứ phải theo ý mình. Tôi cũng có thu nhập nhưng vẫn thấy mình nhỏ bé, nhiều lúc chỉ mong được lắng nghe và tôn trọng hơn”.
Không ít cặp vợ chồng chia sẻ hôn nhân của họ không mất đi vì hết tình cảm mà vì hết kiên nhẫn trước những mâu thuẫn bắt nguồn từ sự chênh lệch thu nhập. Khi chồng có thu nhập cao hơn vợ, đôi khi lại thiếu tôn trọng và tỏ ra áp đặt khiến người bạn đời không vui. Ngược lại, khi người vợ kiếm tiền giỏi hơn chồng. Sự khác biệt ấy cũng rất dễ khiến người chồng cảm thấy mặc cảm. Nếu người vợ không khéo léo trong cách cư xử, vô tình có thể khiến khoảng cách giữa hai người ngày càng xa. Những so sánh nhỏ nhặt về tiền bạc nếu lặp lại qua thời gian có thể trở thành vết nứt lớn trong tình cảm vợ chồng.
Thạc sĩ Vũ Kim Ngọc – Chuyên gia tâm lý chia sẻ: “Khi người đàn ông thua kém vợ về kinh tế, sâu bên trong họ sẽ hình thành sự tự ti. Sự tự ti đó đôi khi chính họ cũng không nhận ra, nhưng nó tạo ra cảm giác khó chịu và khiến họ tìm cách thể hiện quyền lực để chứng minh mình giỏi hơn. Tất cả phụ thuộc vào nhận thức và nỗ lực thay đổi của mỗi cá nhân trong gia đình”.
Để vượt qua vấn đề chênh lệch thu nhập, điều quan trọng nhất chính là sự thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau. Vợ chồng cần xem thu nhập là tài sản chung, không phải của riêng ai. Thay vì so sánh, hãy cùng nhau lập kế hoạch chi tiêu, chia sẻ trách nhiệm và hỗ trợ nhau phát triển. Khi cả hai đều có tiếng nói trong chuyện tiền bạc, sự tin tưởng và cân bằng trong hôn nhân sẽ được củng cố. Mỗi người cũng cần hiểu rằng ai cũng sẽ có giai đoạn biến động trong sự nghiệp và cuộc sống. Chính sự cảm thông, động viên và đồng hành sẽ là động lực lớn giúp người kia vững tin để phát triển bản thân và cải thiện thu nhập.
Thạc sĩ Vũ Kim Ngọc – Chuyên gia tâm lý đưa ra lời khuyên: “Chúng ta cần ghi nhận năng lực và sự đóng góp của từng thành viên trong gia đình, biết nhường nhịn trong những hoàn cảnh cụ thể thì gia đình sẽ hạnh phúc. Một số trường hợp, người vợ thiếu tế nhị trong cư xử, hoặc người chồng quá nặng nề về vai trò trụ cột nên dễ nảy sinh khó chịu khi thấy vợ giỏi hơn. Vì vậy, điều quan trọng là cả hai thay đổi góc nhìn và trân trọng những giá trị của nhau”.
Bà Đặng Nguyễn Thanh Huyền – Chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân đưa ra lời khuyên: “Khi bước vào hôn nhân, hai vợ chồng nên ngồi lại trao đổi một cách cởi mở và rõ ràng về quan điểm tiền bạc, bao gồm thu nhập, tiết kiệm, đầu tư và cả những khoản nợ đã phát sinh trước đó. Đồng thời, cần chia sẻ về thói quen chi tiêu, trách nhiệm tài chính của hai bên gia đình và sở thích đầu tư. Tiếp theo là xác định các khoản thu – chi chung, khoản nào chung, khoản nào riêng, cách phân bổ tiền tiết kiệm và đầu tư, cũng như nguyên tắc giải quyết các khoản nợ nếu có. Ngoài ra, nếu thực hiện chi tiêu chung, hai người nên thống nhất ai sẽ giữ vai trò quản lý tài chính và nguyên tắc chi tiêu ra sao”.
Khi thu nhập giữa vợ và chồng có sự chênh lệch, điều quan trọng không nằm ở con số mà ở cách chúng ta ứng xử và thấu hiểu lẫn nhau. Công khai tài chính, chia sẻ trách nhiệm và có một kế hoạch tài chính rõ ràng chính là nền tảng giúp hôn nhân vững vàng hơn trước những thử thách. Bởi hạnh phúc gia đình không đến từ việc ai kiếm được nhiều tiền hơn mà đến từ việc cả hai biết cùng nhau vô đắp, tôn trọng và đồng hành.
Câu Chuyện Cuộc Sống là chương trình có thời lượng 7-9 phút khai thác thông tin đa chiều, khách quan về các vấn đề đời sống xã hội đang được công chúng quan tâm. Bằng những cuộc đối thoại ngắn kết hợp video dàn dựng, phóng sự phản ánh, Câu Chuyện Cuộc
Sống làm khơi gợi lên những chủ đề đang được xã hội quan tâm như: đạo đức gia đình, trách nhiệm với xã hội, pháp luật, pháp lý, văn hóa, an toàn sống của những cá nhân, tập thể điển hình,… Bên cạnh đó, Câu Chuyện Cuộc Sống còn chia sẻ những ý kiến phân tích, đánh giá từ các chuyên gia, những suy ngẫm, trăn trở về các sự kiện, vấn đề trong xã hội đã, đang và sẽ diễn ra. Đồng thời, chương trình còn tạo nên kênh thông tin phản biện, định hướng dư luận xã hội, mang đến những kỳ vọng về sự tốt đẹp, an lành và hướng thiện.
Câu Chuyện Cuộc Sống phát sóng vào lúc 19:50 Thứ Ba, Thứ Năm và Thứ Sáu hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Báo và phát thanh, truyền hình Vĩnh Long phối hợp Jet Studio thực hiện.
